Ανατολικά της Εδέμ - Κριτική

Ο Αδάμ και ο Τσάρλυ Τρασκ, συνομιλούν με τον Λη, αφοσιωμένο υπηρέτη της οικογένειας Τρασκ, όταν ο Αδάμ ακούει την έκκληση σε βοήθεια της Κάθυ. Η Κάθυ, σοβαρά τραυματισμένη βρίσκει καταφύγιο στον Αδάμ Τρασκ, παρά τις διαφωνίες του Τσάρλυ, σύντομα παντρεύεται τον Αδάμ, και αμέσως μετά την γέννηση των δίδυμων γιων τους τον εγκαταλείπει. Ο Κάλεμπ και ο Άαρων μεγαλώνουν με την ιδέα ότι η μητέρα τους πέθανε στην γέννα, όταν λίγο μετά τον θάνατο του Σαμουήλ Χάμιλτον, οικογενειακού φίλου των Τρασκ και την είσοδο της Αμερικής στον Πόλεμο που ταλαντεύει την οικονομική ευμάρεια των Τρασκ, η αλήθεια για την Κάθυ θα βγει στο φως. Οι δύο γιοι ακολουθούν ξεχωριστές πορείες, ενώ η πατρική οδηγία “Timshel”, μια λέξη- έννοια που αναφέρεται στην δυνατότητα/ικανότητα ενός ανθρώπου να επιλέξει να επιβληθεί της αμαρτίας, γίνεται το σημείο αναφοράς για τους ανδρικούς χαρακτήρες του έργου. 

Η Ανδρονίκη Αβδελιώτη, σκηνοθετεί την θεατρική διασκευή του μυθικού έργου του Στάινμπεκ, οπως το διασκεύασε ο Frank Galati, σκηνοθέτης, ηθοποιός και συγγραφέας, μέλος της θρυλικής Steppenwolf Theatre Company. Ο Frank Galati, απέκτησε τεράστια φήμη και απέσπασε πολλά βραβεία Tony, όταν το 1988 διασκεύασε “Τα Σταφύλια της Οργής”, έτερο έπος του Στάινμπεκ. Η διασκευή του “Ανατολικά της Εδέμ”, δεν απαντήθηκε με τόσο ενθουσιασμό, κυρίως διότι φαίνεται να σμικρύνει τις διαθέσεις του συγγραφέα έναντι ενός δραματουργικού σκελετού που αδυνατεί να προτείνει την αλληγορία της φύσης, την κοιλάδα Σαλίνας όπου έζησε ο ίδιος ο Στάινμπεκ, η οποία και πρωτοστατεί στο βιβλίο.  Υπάρχει όμως μια σαφής αναφορά στην ηρωίδα του Λιούις Κάρολ, Αλίκη, και την Κάθυ, την πρωταγωνίστρια στο βιβλίο του Στάινμπεκ, κι αυτή την αναφορά η Ανδρονίκη Αβδελιώτη, την μετουσιώνει σε σκηνοθετική πρόταση. 

Το σκηνικό της παράστασης, είναι στην ουσία τρεις χώροι: το εσωτερικό του σπιτιού των Τρασκ, το δωμάτιο της Κάθυ στο μπουρδέλο και ένα απροσδιόριστο εξωτερικό πεδίο στην φύση. Όμως ο σχεδιασμός φωτισμού υλοποιεί μια άλλη διάσταση στο χώρο: την ψυχική - πνευματική διάθεση της Κάθυ, η οποία προοδευτικά ολοένα και βυθίζεται στον χαρακτήρα της Αλίκης από την Χώρα των Θαυμάτων. Στην δραματική της αυτοκτονία, πίνοντας από το φιαλίδιο που σαν την Αλίκη μπορεί να την εξαφανίσει, η Κάθυ, γίνεται Αλίκη, αναζητά τον Λευκό Αξιωματικό, και όλοι οι χαρακτήρες της παράστασης μετουσιώνονται σε ζώα του δάσους, δίνοντας το προβάδισμα σε μια ιδιόμορφη εξπρεσιονιστική σκηνή. Η παράσταση της Ανδρονίκης Αβδελιώτη, πλέκεται γύρω από την ψυχοπαθογένεια της Κάθυ, εκείνη ενσαρκώνει το διακαές ερώτημα του Στάινμπεκ περί “καλού”, περί φύσης εναντίον ανατροφής. Η Κάθυ, σίγουρα δεν είναι μια βιβλική “Εύα”, ούτε “Λίλιθ”, ίσως είναι ένας “Κάιν”, αυτός που μην μπορώντας να σκοτώσει τον Θεό, σκότωσε τον αδελφό του.

Οι ερμηνείες είναι ρεαλιστικές, το σκηνικό επίσης, κι όμως, αυτή η λεπτομέρεια-σημάδι στο μέτωπο της Κάθυ και η προβολή της ψυχοσύνθεσης της μέσω της φωτιστικής συνθήκης της Αλίκης στην Χώρα των Θαυμάτων, δημιουργούν μια εκπληκτική μεταστροφή στην συλλογιστική του καλού. Όσο ο Αδάμ περιχαρακώνεται ενός αφηγήματος “καλού”, εκείνη αμφισβητεί ακόμα και τον διαχωρισμό “καλού και κακού”. Η Ανδρονίκη Αβδελιώτη στον ρόλο της Κάθυ, ίσως δεν έχει αποκωδικοποιήσει πλήρως την διάθεση του χαρακτήρα της, αλλά προσωπικά βρίσκω πολύ γοητευτική και σύγχρονη την προσέγγιση της στο έργο του Στάινμπεκ και την θεατρική διασκευή του Galati. 

Info Παράστασης