Point Of View

Κρατήρες - Κριτική

Νάγια Παπαπάνου

Είχα την μεγάλη χαρά και τιμή να παρακολουθήσω την γενική πρόβα της θεατρικής περφορμανς “Κρατήρες” της Κατερίνας Αναστασίου (Nerisisty) και του Χρήστου Καπενή, στον υπαίθριο χώρο του Εθνικού ωδείου. Εκεί ανάμεσα στα κτίρια της οδού Μάγερ, τα παιδιά που παίζανε μέσα στα σπίτια, και τις τηλεοράσεις που αναβόσβηναν από τα ανοιχτά μπαλκόνια, δύο άνθρωποι συγκέντρωναν τα δομικά στοιχεία για ένα σπίτι, άλλωστε έτσι είναι η ζωή: συμβαίνει ενώ όλοι είμαστε απασχολημένοι με κάτι εφήμερο. 

Το πρότζεκτ είναι βασισμένο στην ιστορία μιας γυναίκας που έζησε την προσφυγιά το 1922 στη Σμύρνη και χρειάστηκε να χτίσει το σπίτι της με τα ίδια της τα χέρια, σε διαφορετικούς τόπους επτά φορές. Σε ένα “έρημο τόπο”, εξερευνώντας την έννοια του σπιτιού - κτίσματος, σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, οι δύο περφόρμερς “χτίζονται και γκρεμίζονται” στην προσπάθειά τους να αναπληρώσουν το κενό ενός κρατήρα. Ο κρατήρας ήταν το αγγείο, στο οποίο αναμιγνυόταν το νερό και το κρασί και η λέξη προέρχεται από το κεράννυμι, που σημαίνει αναμιγνύω. Οι δύο περφορμερ διερευνούν τρόπους να επαναπροσδιορίσουν το μέσα και το έξω τους, γίνονται “κρατήρες” δίχως στέγη, επιδιώκοντας να δουν ουρανό, να δουν την Αφροδίτη, ανάμεσα σε τοίχους από τούβλα, χωρίς επιστέγασμα “ασφάλειας” αφού το σπίτι που ισούται με ασφάλεια έχει βαρύ τίμημα. Ταυτόχρονα, σπίτι είναι κι ο τάφος, το σπίτι του νεκρού, άραγε πόσοι νεκροί αναπαύονται σε “σπίτια”. “ Ένα σώμα βρίσκεται μέσα σε ένα σπίτι, το οποίο σπίτι ορίζει το έξω με τους τοίχους του. Το εξωτερικό περίβλημα δημιουργεί τον κρατήρα.”

Κι ενώ η Κατερίνα και ο Χρήστος επιχειρούν να χτίσουν ένα σπίτι, το ηχοτοπίο και η βίντεο εγκατάσταση, που δημιουργήθηκαν ως πρωτότυπες συνθέσεις, ανατρέχουν σε όλα εκείνα τα μη - ανθρώπινα, στα αποδημητικά πουλιά, που ψάχνουν τον ασφαλέστερο προορισμό για να γλιτώσουν από τα αρπακτικά και να βρουν περισσότερα καταφύγια. Οι εικόνες διαδέχονται η μια την άλλη, και το παράδοξο είναι πάντα εκεί για να υπενθυμίζει την ματαιότητα των “ριζών” που επιχειρούν οι άνθρωποι με τα κτίσματα τους. Όταν η “κατασκευή” τελειώνει, παρατηρούμε τα πουλιά σε σχηματισμό ενώ μεταναστεύουν, και τον ήχο από το κρώξιμο και τα φτερά που πνίγει την στασιμότητα που δεν καθορίζει τον άνθρωπο, αλλά την ανθρώπινη κουλτούρα. 

Όπως σημειώνουν οι συντελεστές: “Πηγή έμπνευσης της παράστασης υπήρξε η μελέτη της αρχιτεκτονικής των προσφυγικών κτιρίων της Αθήνας, που δυστυχώς έχουν εγκαταλειφθεί και παρατηρείται μια αδιαφορία σχετικά με την ιστορία τους. Το Εθνικό Ωδείο και ιδιαιτέρως το αίθριο, επιλέχθηκε για την παράσταση διότι λειτουργεί ως ένας “κρατήρας πολιτισμών” του αστικού τοπίου.” Αλήθεια, θυμάστε πόσο χρόνο αφιερώναμε να παίζουμε με τουβλάκια; Υπάρχει κάποιος που να μην έχει παίξει με τουβλάκια; Πόσο βαθιά ριζωμένο είναι μέσα μας το χτίσιμο όταν το μόνο που κάνουμε με εκπληκτική επιτυχία είναι το γκρέμισμα;

Η περφόρμανς των Κατερίνα Αναστασίου (Nerisisty) και Χρήστου Καπενή, ενώ ορμάται από μια δύσκολη και τραγική μαρτυρία, φέρνει μια διαφορετική ματιά στην προσφυγική κατάσταση, στην αναγκαστική μετακίνηση, στην ανάγκη “να έχεις ένα κεραμίδι πάνω απ’ το κεφάλι σου”. Αξίζει να πάτε στην οδό Μάγερ 18, να καθίσετε ανάμεσα στα κτίρια που υψώνονται στο κέντρο της πόλης και να παρακολουθήσετε δύο ανθρώπους να διηγούνται με την δράση τους μια βαθιά ανάγκη, που είναι περισσότερο απ όλα, μια βαθιά ριζωμένη ψευδαίσθηση, διότι η πραγματικότητα βρίσκεται εκεί που τα χέρια του Χρήστου διπλώνουν πάνω στα χέρια της Κατερίνας, κι η ανθρώπινη επαφή γίνεται πραγματικότητα. 

Συντελεστές παράστασης:

Σύλληψη, σκηνοθεσία, κείμενο, σκηνική-ηχητική εγκατάσταση, βίντεο

προβολή, ερμηνεία : Κατερίνα Αναστασίου (Nerisisty) & Χρήστος Καπενής

Φωτογραφίες: Κατερίνα Δρούκα

Εθνικό Ωδείο, Μαγερ 18, (Πλατεία Βάθης), Αθήνα

Παραστάσεις: Πέμπτη 6 και Παρασκευή 7 Οκτωβρίου 2022, 20.30

Διάρκεια: 60'

Η παράσταση πραγματοποιείται στο πλαίσιο του φεστιβάλ "Το μικρό Παρίσι των Αθηνών"

Σχόλια χρηστών

Για να συμμετέχετε στην συζήτηση πρέπει να γίνετε μέλη. Λάβετε μέρος σε κάποια συζήτηση κάνοντας roll-over στο αρχικό σχόλιο και πατήστε το κουμπί "Απάντηση". Για να εισάγετε ένα νέο σχόλιο χρησιμοποιήστε την φόρμα στο τέλος της λίστας.

Για να σχολιάσετε αυτό το άρθρο θα πρέπει να είστε εγγεγραμμένο μέλος