Point Of View

«Κάποιες φορές το ‘‘πάντοτε’’ διαρκεί μόλις ένα δευτερόλεπτο» - White Rabbit

Ρέα Ζαχαριά

Όλα ξεκίνησαν ένα απόγευμα του Ιουλίου του 1862 στην Οξφόρδη. Ο Λιούις Κάρολ, ταξίδευε με το καράβι στον Τάμεση με προορισμό το Γκόντσοου. Τρία ανήλικα κορίτσια, οι αδελφές Λίντελ, βρίσκονταν στο πλευρό του και μία από αυτές, η Άλις, τον πίεζε να τους πει μια ιστορία. Ο Κάρολ επέλεξε την ιστορία ενός κοριτσιού εγκλωβισμένου σε μια μαγική χώρα όπου τα πάντα μπορούν να συμβούν και συμβαίνουν. Ονόμασε την ηρωίδα Άλις επειδή η Άλις ήταν η αγαπημένη ακροάτριά του. Τα κορίτσια ξετρελάθηκαν από την υπόθεση και η μικρή Άλις ζήτησε από τον Ντόγκσον να της γράψει την ιστορία. Της έδωσε το χειρόγραφο το Φεβρουάριο του 1863, με τίτλο Οι περιπέτειες της Αλίκης κάτω από τη Γη. Αυτό το πρωτότυπο καταστράφηκε, πιθανότατα, από τον ίδιο τον Ντόγκσον, όταν ετοίμασε ένα πιο επιμελημένο αντίγραφο και το χάρισε στην Άλις ως χριστουγεννιάτικο δώρο, στις 26 Νοεμβρίου 1864. Ένα αντίγραφο του βιβλίου έδωσε και στον φίλο και μέντορά του Τζορτζ ΜακΝτόναλντ, ο οποίος τον συμβούλευσε να το εκδώσει, όπως κι έκανε, αφού προηγουμένως το εμπλούτισε με μερικές ακόμα περιπέτειες.

Η Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων, ένα από τα πλέον αγαπημένα παραμύθια μικρών και μεγάλων σ' όλο τον κόσμο, γράφτηκε στα μέσα του 19ου αιώνα από τον Άγγλο Λιούις Κάρολ, κατά κόσμον Τσαρλς Λούντβιντζ Ντόντγκσον. Στο κλασσικό αυτό βιβλίο, ο συγγραφέας σατιρίζει και καυτηριάζει τον τρόπο ζωής της εποχής του, ενώ μεταφέρει παράλληλα και την αγωνία των παιδιών για τον κόσμο που τους φτιάχνουν οι μεγάλοι. Η Αλίκη, εκπρόσωπος της παιδικής αφέλειας και ανησυχίας, κουβαλά όλα τα ερωτήματα, τις αγωνίες και τα μυστήρια της εποχής της, ταξιδεύοντας σε μια χώρα της φαντασίας της, γεμάτη απορίες, αγωνία και περιέργεια.

Η πρώτη έκδοση του βιβλίου κυκλοφόρησε στις 26 Νοεμβρίου του 1865, με τίτλο Η Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων και εικονογράφηση του Τζον Τένιελ. Ο ίδιος ο Ντόγκσον υπέγραψε με το ψευδώνυμο Λιούις Κάρολ. Αρχικώς τυπώθηκαν 2.000 αντίγραφα, τα οποία όμως δεν βγήκαν ποτέ στις προθήκες των βιβλιοπωλείων, καθώς ο Τένιελ έκρινε ότι η ποιότητα της εκτύπωσης ήταν κακή. Η νέα έκδοση κυκλοφόρησε σε λιγότερο από τέσσερις μήνες και εξαντλήθηκε σχεδόν αμέσως. Μέχρι σήμερα έχουν γίνει περισσότερες από 100 επανεκδόσεις και έχει μεταφραστεί σε παραπάνω από 100 γλώσσες, ενώ από τη χρονιά έκδοσής του, το 1865, δεν έχει εξαντληθεί ποτέ αφού ποτέ δεν σταμάτησε να εκδίδεται.

Η ιστορία έχει μεταφερθεί αμέτρητες φορές στο θέατρο και τον κινηματογράφο ως ταινία κινουμένων σχεδίων. Στοιχεία της Αλίκης θα βρούμε σε κάθε είδους ταινίες: από τον «Μάγο του Οζ» όπου οι ομοιότητες είναι πασιφανείς ως το «Μatrix» ή το «Resident Εvil» . Ακόμη και ο Γούντι Αλεν έχει δώσει τη δική του εκδοχή στην «Αλίκη» με το «Αlice» (1991).

Πολλοί θεωρούν ότι στις σελίδες του Λιούις Κάρολ βρίσκεται το σπέρμα του σουρεαλισμού. Διόλου τυχαία, δώδεκα ζωγραφιές του βαρόνου του σουρεαλισμού Σαλβαντόρ Νταλί είναι εμπνευσμένες από την «Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων». Το στίγμα της «Αλίκης» θα το βρούμε επίσης στον χώρο της λογοτεχνίας, της τηλεόρασης αλλά και της μουσικής. Ενδεικτικά παραδείγματα σε έναν τεράστιο κατάλογο είναι τα


"Lucy in the sky with diamonds" και το "I am the Walrus" των Βeatles 

"White Rabbit" των Jefferson Airplane

Pulk/Pull Revolving Doors” – Radiohead

Sparrows Will Sing” - Marianne Faithfull

Wonderland” - Taylor Swift

Queen of Hearts” – Saxon

Sunshine” – Aerosmith

Alice” – Tom Waits 

Alice” – Stevie Nicks

Alice” – Sister of Mercy

Στη λογοτεχνία η «Λολίτα» του Βλαντίμιρ Ναμπόκοφ την οποία πολλοί θεωρούν αδελφή ψυχή της ηρωίδας του Κάρολ. Ένα ολόκληρο επεισόδιο της σειράς επιστημονικής φαντασίας «Star Τrek» ήταν αφιερωμένο στο παραμύθι του Κάρολ, ενώ σε αυτό βρίσκονται οι ρίζες της τεράστιας επιτυχίας της τηλεοπτικής σειράς «Lost».

Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, ο τίτλος του βιβλίου έχει βαφτίσει και νόσο. Το «Σύνδρομο της Αλίκης των Θαυμάτων» αναφέρεται σε μια πάθηση που σχετίζεται με μια λανθασμένη αντίληψη της όρασης εξαιτίας της οποίας κάποιος βλέπει τα αντικείμενα μεγαλύτερα ή μικρότερα από το φυσικό μέγεθός τους.

Ο ανορθόδοξος συμβολισμός του βιβλίου βρίσκεται στον κόσμο των θαυμάτων, των απίστευτων καταστάσεων, όπου μπορείς να περιμένεις τα πάντα, στον κόσμο της ενηλικίωσης. Είναι ο κόσμος που για ένα παιδί, είναι παράλογος και η μετάβαση σε αυτόν από την παιδικότητα, οδυνηρή. Η Αλίκη, εκπρόσωπος της παιδικής αφέλειας και ανησυχίας, κουβαλά όλα τα ερωτήματα, τις αγωνίες και τα μυστήρια της εποχής της, ταξιδεύοντας στη χώρα της φαντασίας της, γεμάτη απορίες και περιέργεια. Κατά τη πτώση της συναντά βιβλία, γεύσεις, μυρωδιές που πιθανόν είχε γνωρίσει. Και με αυτά τα όπλα προσγειώνεται σε έναν κόσμο που στο όνειρό της συμβολίζει τον παράλογο κόσμο των μεγάλων.

Το έργο αυτό αποτελεί μια δριμεία κριτική στην έλλειψη ανεκτικότητας απέναντι στο διαφορετικό, το ονειρικό, το παιδικό και αιθεροβάμον, είναι μια δριμεία κριτική απέναντι στα κλειστά συστήματα που καθορίζουν τους ρόλους των ανθρώπων. Είναι εν τέλει μια κριτική στο ίδιο το κοινωνικό ον, που αναπαράγει έναν λάθος κόσμο που ο ίδιος έφτιαξε μα δεν μπορεί να καταλάβει πώς μπορεί να τον αλλάξει.

Με αφορμή την επέτειο 122 χρόνων από τον θάνατο του Lewis Carroll.


Σχόλια χρηστών

Για να συμμετέχετε στην συζήτηση πρέπει να γίνετε μέλη. Λάβετε μέρος σε κάποια συζήτηση κάνοντας roll-over στο αρχικό σχόλιο και πατήστε το κουμπί "Απάντηση". Για να εισάγετε ένα νέο σχόλιο χρησιμοποιήστε την φόρμα στο τέλος της λίστας.

Για να σχολιάσετε αυτό το άρθρο θα πρέπει να είστε εγγεγραμμένο μέλος