Οργισμένα Νιάτα – Κριτική

Το έργο του John Osborne ανέβηκε σε παγκόσμια πρεμιέρα στις 8-5-1956 στο Royal Court Theatre του Λονδίνου, αλλάζοντας αίφνης την σύγχρονη ιστορία του αγγλικού θεάτρου. Ένα έργο που ο πρωτότυπος τίτλος του Look Back in Anger (Κοίτα πίσω με θυμό) σηματοδοτούσε ένα μούδιασμα που σταδιακά θα εξελισσόταν σε μια κοινωνική ανακατάταξη και πολιτικό επαναπροσδιορισμό για την Αγγλία μετά την αποχώρηση από τις αποικίες. 

Τα «Οργισμένα Νιάτα» σε μετάφραση Μαργαρίτας Δαλαμάγκα Καλογήρου και σκηνοθεσία του Θοδωρή Βουρνά έκαναν πρεμιέρα στο Αγγέλων Βήμα λίγο πριν εφαρμοστεί η δεύτερη καραντίνα. Επί σκηνής τέσσερις νεαροί ηθοποιοί: ο Κωνσταντίνος Ελματζίογλου (Τζίμμυ), η Λία Τσάνα (Άλισον), ο  Κωνσταντίνος Βασιλόπουλος (Κλίφφ), η Μελίνα Σπετσιέρη (Έλενα) και ο Πάνος Τζίνος (Ταγματάρχης Ρέντφερν) αναπαραστούν το έργο του John Osborne επακριβώς. Η σκηνοθεσία ακολουθεί πιστά την ροή του έργου, η μετάφραση παραμένει πιστή στον λόγο του συγγραφέα και οι ερμηνείες ακολουθούν την δυναμική των χαρακτήρων. Θα περίμενε κανείς, λόγω ιστορικών περιστάσεων (Brexit) γενναίες παρεμβάσεις, ή μια συνολική μετατόπιση από την σοφίτα του Λονδίνου, σε ένα διαμέρισμα της Αθήνας. Κι όμως δεν συμβαίνει τίποτα το παρεμβατικό σε αυτή την παράσταση, κι αυτό αποτελεί αφενός μια δήλωση καλλιτεχνική, αφετέρου οδηγεί τον θεατή απολαμβάνοντας την εξέλιξη του έργου να προβληματιστεί με τις ομοιότητες που πιθανόν υπάρχουν για κάποιους στην Ελλάδα του 2020.

Εν προκειμένω, οι τέσσερις νέοι που πρωταγωνιστούν στο έργο λειτουργούν σαν πρότυπα νέων, τέτοια όπως τα συναντούμε στο περίφημο Eroica του Κοσμά Πολίτη, την άλλοτε βίβλο των εφήβων του προηγούμενου αιώνα. Οι σχέσεις και οι συσχετισμοί μεταξύ τους, η αναγωγή όλων σε πολιτικά – ταξικά ζητήματα και η λεγόμενη «ατομική ευθύνη» αντιμάχονται την ανάγκη στο όνειρο, την ανάγκη του «ανήκειν» και την αίσθηση της φροντίδας. Το τέλος του έργου θέλει τους πρωταγωνιστές να κλείνουν την πόρτα στην ιδεολογία και να ενστερνίζονται μια πιο ανθρωπιστική προσέγγιση στο πως θα πορευτούν στην ζωή. Ο θυμός του Τζίμμυ για την κοινωνική αδικία, η οργή για όλα αυτά που τον επηρεάζουν αλλά ο ίδιος δεν μπορεί να επηρεάσει, αποχωρούν μπροστά στην ευθύνη ή αγάπη για τον συνάνθρωπο – σύντροφο. Η εκδίκηση που τόσο αφελώς ξεστόμιζε στην αρχή του έργου, έχει δίκοπη λάμα. 

Ο Θοδωρής Βουρνάς, έχει ένα προσωπικό στοιχείο στον τρόπο που σκηνοθετεί, κι αυτό έχει να κάνει με μια κινηματογραφική οπτική. Η σκηνή λειτουργεί εν μέρει και σαν πλατό, ο φωτισμός δημιουργεί κάδρα, και στην προκειμένη παράσταση όλα είχαν μια αναφορά: από τις εφημερίδες έως το μουσικό θέμα έως το καρό πουκάμισο της Άλισον. Σαν να είχε στηθεί ένα αόρατο κυκλικό τράβελινγκ κι ενώ οι ηθοποιοί αποχωρούν και ξαναμπαίνουν στην σκηνή, είναι σαν να τους παρακολουθούμε συνέχεια επί σκηνής, σαν ένα αδιέξοδο δωμάτιο. Το δωμάτιο – συνθήκη παραμένει, κι οι χαρακτήρες εναλλάσσονται στους ρόλους. Αυτή η οπτική του επί της θεατρικής σκηνής καθιστά την σκηνοθεσία του εξαιρετικά χαρακτηριστική, κι ίσως είναι από τους λίγους σκηνοθέτες που θα επηρέαζε μια διαδικτυακή μετάδοση της παράστασης, αν αναλάμβανε ο ίδιος την τηλε-σκηνοθεσία.

Εύχομαι ολόψυχα να απολαύσετε αυτή την παράσταση, με όποιον τρόπο καταστεί δυνατό, ευχόμενη φυσικά να την παρακολουθήσετε από θεάτρου, αλλά στην προκείμενη θα ήθελα πραγματικά να την ξαναδώ και εξ αποστάσεως. 

Στοιχεία παράστασης

Επιλογή Δραματολογίου-Μετάφραση: Μαργ. Δαλαμάγκα-Καλογήρου, Σκηνοθεσία: Θοδωρής Βουρνάς, Κινησιολόγος-βοηθός σκηνοθέτη: Ντέπυ Γοργογιάννη, Σκηνικά-Κοστούμια: Αρετή Μουστάκα, Σχεδιασμός Φωτισμών: Γιώργος Αγιαννίτης, Μουσική επιμέλεια-σχεδιασμός ήχου: Γιώργος Αντωνίου

Παίζουν: Κωνσταντίνος Ελματζίογλου, Λία Τσάνα, Κωνσταντίνος Βασιλόπουλος, Μελίνα Σπετσιέρη, Πάνος Τζίνος